Đã tồn tại gần 100 năm tại phường Ninh Diêm, thị xã Ninh Hòa, nghề truyền thống bánh tráng Ninh Diêm với hơn 10 lò làm bánh tráng vẫn ngày đêm “đỏ lửa” mà không đủ bánh cung cấp cho thị trường những ngày giáp Tết.
Nghề làm bánh tráng ở Ninh Diêm hình thành từ thời xưa, nổi tiếng với chiếc bánh dẻo thơm, mịn đều (với tên gọi bánh tráng biển). Thuở đầu chỉ có vài hộ làm để vào ăn dịp Tết, dần dà, nhiều người biết đến đặt hàng và các lò bánh mọc lên.
Người làm bánh phải chọn gạo tốt, không được chọn loại mới thu hoạch hoặc để quá lâu ngày, có như vậy bánh tráng mới thơm ngon, không quá dai cũng không bở và để được lâu. Sau đó, gạo được ngâm rồi đem xay thành bột, lọc bỏ phần nước chua rồi pha bột với nước sao cho vừa, không loãng cũng không đặc quá. Nêm thêm chút muối, vị bánh sẽ đậm đà hơn. Về phần lò tráng bánh có cấu tạo gồm phần để đưa củi, nhóm lửa, phần là chiếc nồi nước lớn có căng lớp vải mỏng bên trên để tráng bánh.
Một góc nhỏ gian bếp được dùng làm nơi sản xuất bánh tráng ở Ninh Diêm
Công đoạn tráng bánh cũng rất công phu, lửa chỉ được để lửa liu riu, tráng bánh phải nhanh, đều thì bánh mới tròn, mỏng đều và khi lấy bánh sẽ không bị nát. Ngoài ra, nghề làm bánh tráng rất phụ thuộc vào thời tiết, thợ tráng bánh phải xem trời mai nắng hay mưa để tráng bánh sớm, rồi đem phơi bánh ngay khi nắng vừa lên. Phơi bánh, gỡ bánh cũng không phải chuyện dễ, người phơi phải biết canh nắng để gỡ cho đúng lúc để có chiếc bánh còn nguyên vẹn, không cong vênh. Tiếp đến, xếp bánh thành từng chục rồi dằn cho bằng mặt trước khi giao hàng.
Bánh tráng Ninh Diêm ngoài người dân Khánh Hòa, các tỉnh thành khác biết đến như: Đắk Lắk, Gia Lai, Lâm Đồng, thành phố Hồ Chí Minh… Các sản phẩm bánh tráng Ninh Diêm gồm có: Bánh tráng nướng, bánh tráng nhúng, bánh tráng mè luôn được người tiêu dùng ưu ái lựa chọn với tên gọi là bánh tráng biển. Vào dịp Tết khách thường đặt mua để dùng và làm quà biếu Tết. Hoạt động của làng nghề hàng năm đã giải quyết được hàng trăm lao động là hội viên nông dân tại địa phương, cùng với việc sản xuất luôn ổn định đã làm cho đời sống của hội viên nông dân theo nghề ngày càng phát triển hơn với thu nhập khoảng 5 triệu đồng/người/tháng.
Hàng năm, sản phẩm bánh tráng Ninh Diêm luôn tham gia giới thiệu tại các Hội chợ nông sản tại thị xã Ninh Hòa và Phiên chợ nông sản tỉnh Khánh Hòa, được nhiều người tiêu dùng lựa chọn.
Hữu Phát
