Đình Thuận Mỹ tọa lạc thôn Thuận Mỹ, xã Ninh Quang, thị xã Ninh Hòa, tỉnh Khánh Hòa.
Trước kia, đình có tên gọi là Mỹ Hòa. Sau đó, làng Mỹ Hòa đổi tên thành Thuận Mỹ nên đình cũng thay đổi. Tên gọi “Thuận Mỹ” mang ý nghĩa “Thuận theo cái đẹp”.
Căn cứ trên sắc phong sớm nhất mà đình Thuận Mỹ còn lưu giữ được vua Tự Đức ban tặng vào năm 1852, có thể đoán định được xây dựng khoảng đầu thế kỷ XIX. Hiện nay, đình Thuận Mỹ còn lưu giữ bức Hoành phi viết chữ Hán Nôm: (亭 和 美 – Đình Hòa Mỹ ), “Tự Đức Quý Mùi quý xuân tạo”. Tạm dịch: Đình Mỹ Hòa, “Tạo dựng năm Quý Mùi niên hiệu Tự Đức”; 04 sắc phong của các vua triều Nguyễn ban tặng:
– Sắc Tự Đức năm thứ 5 (1852) phong cho Bổn cảnh Thành Hoàng;
– Sắc Tự Đức năm thứ 33 (1880) phong cho Bổn cảnh Thành Hoàng;
– Sắc Đồng Khánh năm thứ 02 (1887) phong cho Bổn cảnh Thành Hoàng;
– Sắc Duy Tân năm thứ 03 (1909) phong cho Bổn cảnh Thành Hoàng.
Từ khi khởi dựng tới nay, đình Thuận Mỹ đã trải qua hai lần tu bổ vào năm 1958 và năm 1993.
Đình Thuận Mỹ thờ Thành Hoàng, Tiền hiền, Ngũ Phương Bản Thổ, Sơn lâm.
Đình có bố cục mặt bằng tổng thể như sau: Nghi môn, trụ cờ, Án phong, miếu Sơn lâm, miếu Ngũ Phương Bản Thổ, Đại đình, Hậu điện, nhà Trù.
Tiền tế là thềm của Đại đình, nối liền với Chính điện, mặt trước hệ mái trang trí hai con lân, hai bên trang trí con rùa. Trên các cột viết câu đối bằng chữ Hán Nôm có hai chữ đầu ghép thành tên đình:
Phiên âm:
Thuận thời kiến tạo đình vũ nguy nga hân khoái lạc,
Mỹ đức thuần phong thôn trung tiến bộ hỉ gia xuân.
Dịch nghĩa:
Thuận thời kiến tạo đình vũ nguy nga vui thích vậy,
Mỹ đức (đức tốt đẹp) phong thuần, trong thôn tiến bộ hỉ gia xuân.
Hàng năm, đình Thuận Mỹ tổ chức lễ hội vào ngày 9, 10 tháng 03 Âm lịch.
Đình Thuận Mỹ được xây dựng đầu thế kỷ XIX, các kiến trúc trang trí mỹ thuật, hội hoạ, điêu khắc tinh xảo, cảnh sắc thiên nhiên giàu tính dân gian, sinh động, có giá trị thẩm mỹ trong việc nghiên cứu về cuộc sống vật chất, tinh thần của nhân dân địa phương. Ngoài ra, trong hai cuộc kháng chiến chống Pháp và đế quốc Mỹ xâm lược, tại đình còn diễn ra những sự kiện lịch sử của địa phương.
Căn cứ vào những giá trị tiêu biểu về lịch sử- văn hóa đình Thuận Mỹ, UBND tỉnh Khánh Hòa xếp hạng di tích cấp tỉnh, tại Quyết định số: 2634/QĐ-UBND ngày 14/10/2010.
